Expositie van Arnhems Oorlogsmuseum in Walburgiskerk

Arnhem heeft nabij de wereldberoemde John Frostbrug een derde toeristische trekpleister die gewijd is aan de Tweede Wereldoorlog.

Naast het museum Airborne at the Bridge en de Eusebiuskerk waar herdenkingsdiensten en publieksevenementen worden gehouden, komt nu de Walburgiskerk in beeld als het tijdelijk expositiecentrum Arnhem Bezet 1940-1945.

Het Arnhems Oorlogsmuseum ’40-’45 in Schaarsbergen heeft een jaar lang de gelegenheid om in de Walburgiskerk wisseltentoonstellingen te organiseren over Arnhem tijdens de Duitse bezettingsjaren. Met een optie om daar nog eens één of twee jaren mee door te gaan. Het doel is om jaarlijks zeker 50.000 bezoekers te trekken. Het museum in Schaarsbergen blijft in de tussentijd gewoon open.

Bij de wisseltentoonstellingen ligt volgens eigenaar Eef Peeters (67) van het Arnhems Oorlogsmuseum het accent niet alleen op de Slag van Arnhem (september 1944) en de daaropvolgende massale evacuatie van de bevolking in Arnhem en wijde omgeving, maar ook op het dagelijks leven van de Arnhemmers in de daaraan voorafgaande ‘rustige’ oorlogsjaren.

‘Ook gevoelige onderwerpen zoals de Jodenvervolging in Arnhem en de illegale verkoop door de Duitsers van panden van Joodse eigenaren aan Arnhemse makelaars en opkopers zullen aan bod komen’, vertelt Theo de Rijk, eigenaar van de veertiende-eeuwse Walburgiskerk. Het is ook de bedoeling om maandelijks debatten in de kerk te organiseren, waarin bepaalde oorlogsthema’s worden besproken.

De Rijk wil een conservator aantrekken voor het opzetten van de wisseltentoonstellingen. Hij heeft op voorhand bedongen dat bij de exposities ‘geen sprake mag zijn van het verheerlijken van het oorlogsgeweld’. ‘Wat er ook wordt tentoongesteld, het moet passen binnen de sacraliteit van de Walburgiskerk’, aldus De Rijk.

Unieke collectie

Het Arnhems Oorlogsmuseum, een particulier museum, beschikt over een uniek collectie met meer dan 100.000 objecten, waaronder uniformen van NSB’ers en Duitse soldaten en officieren. Een groot deel daarvan ligt in depot en is nog nimmer vertoond. Peeters beschikt onder andere over oorlogsmaterieel (wapens, voertuigen) dat voor een deel ook daadwerkelijk gebruikt is tijdens de oorlogsjaren in en bij Arnhem. En een enorm archief met foto’s, tekeningen en affiches, zoals van NSB-bijeenkomsten in Musis Sacrum.

Het is de bedoeling om op een eigentijdse manier verschillende oorlogsverhalen te brengen. Hoe dat vorm moet krijgen, is nog niet bekend. In de Walburgiskerk komen in ieder geval ook motorvoertuigen, vrachtauto’s en wapens uit de oorlogsjaren. Ook wordt een volledig ontvouwde parachute in de kerk opgehangen.

Peeters: ‘We willen verschillende verhalen over Arnhem en de Arnhemmers tijdens die oorlogsjaren brengen. Ook dat tijdens de Tweede Wereldoorlog het niet zo was dat de Duitsers allemaal nazi’s waren en de Engelsen allemaal goed waren. Het ligt niet zo zwart-wit. We willen een genuanceerd beeld schetsen van de omstandigheden, waaronder de Arnhemse burgers, de Duitse en geallieerde militairen de oorlogsjaren hebben geleefd.’

(Het interview is afkomstig uit De Gelderlander van donderdag 31 december, auteur Paul Bolwerk)